Phòng Địa niên đại

1. Giới thiệu chung

Phòng Địa Niên đại là một trong những phòng đầu tiên của Viện Các Khoa học về Trái đất (tiền thân của Viện Địa chất) được Thủ tướng Chính phủ ra quyết định thành lập từ năm 1976, nằm trong Viện Khoa học Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam). Trưởng phòng đầu tiên là cố Tiến sĩ Nguyễn Xuân Hãn (1976-2000), sau đó là Tiến sĩ Cung Thượng Chí (2001-2019). Kể từ khi thành lập cho đến nay, đã có nhiều thế hệ cán bộ nghiên cứu làm việc và trưởng thành từ phòng, chuyển sang công tác ở các bộ phận khác, cơ quan khác với cương vị lãnh đạo.

2. Chức năng và nhiệm vụ

Chức năng: - Nghiên cứu cổ từ - kiến tạo

- Nghiên cứu địa mạo – tân kiến tạo

- Nghiên cứu, đánh giá ô nhiễm môi trường

- Phân tích thành phần vật chất trong mẫu địa chất, mẫu môi trường

Nhiệm vụ: Thực hiện các công việc viện giao

3. Ban lãnh đạo

- Trưởng phòng: TS. Cung Thượng Chí (2001-2019) 

- Phó trưởng phòng: Không

4. Hướng nghiên cứu

- Nghiên cứu cổ từ - kiến tạo

- Nghiên cứu địa mạo – tân kiến tạo

- Nghiên cứu, đánh giá ô nhiễm môi trường

5. Trang thiết bị

Phòng thí nghiệm ICP-MS 

6. Nhân lực

- Tổng số: 04

- Số biên chế: 04

- Tiến sĩ: 01

- Thạc sĩ: 02

- Khác: 01

7. Các công trình nghiên cứu và nhiệm vụ khoa học công nghệ (trong 10 năm)

a/ Đề tài:

- 2006-2008: Đề tài NCCB “Nghiên cứu cổ từ trên các thành tạo phun trào và trầm tích Pecmi - Trias ở Việt Nam: Ứng dụng kết quả cổ từ để làm sáng tỏ quá trình tiến hóa kiến tạo- địa động lực khu vực Đông Dương và Đông Nam Á”.

- 2010-2011: Đề tài NCCB “Nghiên cứu cổ từ trên các thành tạo trầm tích Kainozoi nằm trong đới Đứt gãy Sông Hồng: Luận giải quá trình tiến hóa các bồn trầm tích Kainozoi trong mối tương quan địa động lực của Đứt gãy Sông Hồng”.

- 2012-2015: Đề tài NCCB “Nghiên cứu cổ từ trên các thành tạo bazan Pecmi ở vùng Tây Bắc Việt Nam; tái tạo vị trí cổ địa lý của khu vực nghiên cứu”.

- 2011-2013: Đề tài NCCB “Nghiên cứu quá trình hấp thụ các kim loại nặng của trầm tích tầng mặt khu vực cửa sông ven biển trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Lấy ví dụ cửa Tiểu, sông Tiền”.

- 2015-2018: Đề tài NCCB “Quá trình hình thành và phát triển các bồn trũng trầm tích Kainozoi và biến dạng địa hình Đệ Tứ muộn dọc Đới Đứt gãy Sông Hồng và các vùng lân cận (phần lãnh thổ Việt Nam)”.

- 2019-2021: Đề tài KC09 “Nguồn gốc và điều kiện thành tạo của macma khu vực Tây nam Trũng sâu biển Đông và lân cận” do TS. Nguyễn Hoàng làm chủ nhiệm.

- 2019-2021: Đề tài KC08 “Nghiên cứu đánh giá ô nhiễm môi trường các khu vực khai thác mỏ ở Việt Nam… phòng ngừa, giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe nhân dân”. do PGS. Nguyễn Văn Hoàng làm chủ nhiệm.

b/ Hợp đồng:

- 2008 – 2016: Các hợp đồng phân tích mẫu đá lõi khoan dầu khí với Viện NCKH&TK dầu khí – XNLD Vietsovpetro.

- 2010: Hợp đồng phân tích mẫu quặng đất hiếm với Liên đoàn Xạ hiếm.

- 2015-2018: Hợp đồng phân tích mẫu đá địa chất với Liên đoàn Intergeo.

Các hợp đồng phân tích mẫu cho các đề tài của Viện Địa chất.

8. Các bài báo đã được đăng của phòng (trong 10 năm gần đây)

- D.P. Phan, A.K. Tokarski, A. Swierczewska, P.J. Strzelecki, M. Waliczek, N.Q. Cuong. Neotectonic (Miocence to recent) vertical movements in the Lao Cai Basin (Red River Fault Zone, Vietnam): an approach to seismic hazard assessment. Journal of Asian Earth Sciences, No. 181,1367-9120, 2019.

- Anna Wysocka, Phan Dong Pha, Ewa Durska, Urszula Czarniecka, Do Van Thang, Anna Filipek, Nguyen Quoc Cuong, Dang Minh Tuan, Nguyen Xuan Huyen and Hoang Van Tha. New data on the continental deposits from the Cao Bang Basin (Cao Bang-Tien Yen Fault Zone, NE Vietnam) – biostratigraphy, provenance and facies pattern. Acta Geologica Polonica. Vol. 68, No.4, 689-709, 2018.

- Nguyễn Mai Lan, Cung Thượng Chí, Hoàng Văn Quý, Nguyễn Thị Phương Dung, Nguyễn Thị Học, Đỗ Thị Thủy Tiên. Tìm hiểu khả năng gây bệnh ung thư do sử dụng nước sinh hoạt bị ô nhiễm kim loại nặng ở một vài khu vực có tỷ lệ mắc bệnh ung thư cao thuộc Hà Nội, Hà Nam và Bắc Ninh. Tạp Chí Môi trường, Tổng cục Môi trường, Chuyên đề số 1 tháng 3/2016, pp. 60-64, 2016.

- Cung Thuong Chi, John W. Geissman, Hoang Van Quy, Tran Viet Anh, Nguyen Thi Phuong Dung, Nguyen Thi Hoc. Paleomagnetism of Upper Permian basaltic rocks of Cam Thuy formation from Thuan Chau locality, Son La, Northwest Vietnam. Vietnam Journal of Earth Sciences, No 37, pp. 289-298, 2015.

- Cung Thuong Chi, John W. Geissman, Hoang Van Quy, Nguyen Thi Phuong Dung, Nguyen Thi Hoc. New paleomagnetic results of Upper Permian-Lower Triassic volcanic sequences from Hoa Binh area, Northwest Vietnam. Vietnam Journal of Earth Sciences, No 36, pp. 413-423, 2014.

- Nguyen Quoc Cuong, Witold Zuchiewicz, Nguyen Hoang, Martin F.J. Flower, Cung Thuong Chi, Victor Mocanu. Plate assembly, tectonic responses, and magmatism in southeast Eurasia. Journal of Geodynamics, No. 69, pp. 1-4, 2013.

- Cung Thuong Chi and John W. Geissman. A review of the paleomagnetic data from Cretaceous to lower Tertiary rocks from Vietnam, Indochina, and South China, and their implications for Cenozoic tectonism in Vietnam and adjacent areas. Journal of Geodynamics, No. 69, pp. 54-64, 2013.

- Nguyen Hoang, Martin F.J. Flower, Cung Thuong Chi, Pham Tich Xuan, Hoang Van Quy, and Tran Thanh Son, Collision-induced basalt eruptions at Pleiku and Buon Me Thuot, south-central Vietnam. Journal of Geodynamics, No. 69, pp.65-83, 2013.

- Nguyen Quoc Cuong, A.K. Tokarski, A. Swierczewska, W.A. Zuchiewicz, and Nguyen Trong Yem. Late Tertiary tectonics of the Red River Fault zone: Structural evolution of sedimentary rocks Journal of Geodynamics, No. 69, pp.31-53, 2013.

- Martin F.J. Flower, Nguyen Hoang, Ching-Hua Lo, Cung Thuong Chi, Nguyen Quoc Cuong, Fu-tian Liu, Jin-fu Deng, Xuan-xue Mo. Potassic magma genesis and the Ailao Shan-Red River fault. Journal of Geodynamics, No. 69, pp.84-105, 2013.

- Witold Zuchiewicz, Nguyen Quoc Cuong, Jerzy Zasadni, and Nguyen Trong Yem. Late Cenozoic tectonics of the Red River Fault Zone, Vietnam, in the light of geomorphic studies. Journal of Geodynamics, No. 69, pp.11-30, 2013.

- Tran Dinh To, Nguyen Trong Yem, Duong Chi Cong, Vy Quoc Hai, Witold Zuchiewicz, Nguyen Quoc Cuong, and Nguyen Viet Nghia. Recent crustal movement of northern Vietnam from GPS data. Journal of Geodynamics, No. 69, pp.5-10, 2013.

- Pham Trung Hieu, Fu-kun Chen, Nguyen Thi Bich Thuy, Nguyen Quoc Cuong, and Shuang-quing Li. Geochemistry and zircon U-Pb ages and Hf isotopic composition of Permian alkali granitoids of the Phan Si Pan zone in northwestern Vietnam. Journal of Geodynamics, No. 69, pp.106-121, 2013.

9. Các báo cáo tại hội thảo, hội nghị quốc tế (10 năm gần đây)

- Geissman, J.W., Cung, Thuong Chi, Borgfeldt, T. Paleomagnetic, Rock Magnetic, and Anisotropy of Magnetic Susceptibility Data from Upper Permian and Lower Triassic Volcanic Sequences from Northwest Vietnam and Their Bearing on the Accretion History of Southeast Asia. Geosea 2018, Hanoi, Vietnam, 16-17 Oct. 2018, pp.28-30.

- Geissman, J.W., Cung Thuong Chi, Borgfeldt. Paleomagnetic, Rock magnetic, and anisotropy of magnetic susceptibility data from Upper Permian and Lower Triassic volcanic sequences from Northwest Vietnam and their bearing on the accretion history of Southeast Asia. International Symposium “Geodynamics & Geohazards in Vietnam and neighboring regions”, Hanoi 23-25 October 2016.

- Cung Thuong Chi and John W. Geissman. Paleomagnetic results of upper Permian/lower Triassic volcanic sequences from Hoa Binh, Thuan Chau, and Quynh Nhai localities, Northwest Vietnam, and their implications to the accretion history of

- Southeast Asia. International Symposium “Geodynamics & Geohazards in Vietnam and neighboring regions”, Hanoi 23-25 October 2016.

- Nguyen Quoc Cuong, Cung Thuong Chi. Some remarkable problems on the role of tectonic activities of the Red River Fault zone during the late Cenozoic time. International Symposium “Geodynamics & Geohazards in Vietnam and neighboring regions”, Hanoi 23-25 October 2016.

- Nguyen Quoc Cuong, Cung Thuong Chi, Phan Dong Pha, Hoang Van Tha. Fractured pebbles in Cenozoic conglomerates along the Red River Fault Zone: A tool for tectonic study and earthquake estimation. International Symposium “Geodynamics & Geohazards in Vietnam and neighboring regions”, Hanoi 23-25 October 2016.

- Geissman, John W., Cung Thuong Chi, Borgfeldt Taylor. New Paleomagnetic data from Upper Permian/Lower Triassic volcanic sequences and Cretaceous red bed from northern Vietnam – their bearing on the accretion history of Southeast Asia and orthogonal demagnetization diagrams known and loved. GSA Annual Meeting at Baltimore, Maryland, USA 1-4 November 2015.

- Cung Thuong Chi, Geissman, John W., Hoang Van Quy, Taylor Borgfeldt, Nguyen Thi Phuong Dung, and Nguyen Thi Hoc. New paleomagnetic data from Upper Permian/Lower Triassic volcanic sequences from Hoa Binh, Quynh Nhai, and Thuan Chau localities, Northwest Vietnam, and their bearing on the accretion history of Southeast Asia. AGU Fall Meeting at San Francisco, California, USA 14-18 December 2015.

- Geissman, John W. and Cung Thuong Chi. Paleolatitude of Upper Permian to Mid-Mesozoic volcanic sequences, Northwest Vietnam. GSA Annual Meeting at Vancouver, BC. Canada 19-22 October 2014.

- Cung Thuong Chi and John w. Geissman. Where was northwest Vietnam located during Late Permian time? Evidence from the paleomagnetic results of Upper Permian volcanic rocks in NW Vietnam. International Symposium “Large igneous provinces of Asia mantle plumes and metallogeny” Hanoi, Vietnam, 7-11 Nov. 2013, pp. 27-32.

- Cung Thuong Chi and John W. Geissman. A review of the paleomagnetic data from Cretaceous rocks from Viet Nam, Indochina and South China, and their Cenozoic tectonic implications. Proceeding of International Workshop on “Advanced research in geosciences in southeast Asia”, pp. 14-15, Hanoi, 19-22 Nov. 2011.

- Nguyen Quoc Cuong, Cung Thuong Chi, Tran Dinh To, Nguyen Trong Yem. Tectonic activity of the Red River Fault Zone (Vietnamese segment) in the light of GPS, seismic, geomorphic, paleomagnetic and structural studies. AOGS annual meeting, 24-28 June 2013, Brisbane, Australia.

- Cung Thuong Chi and John W. Geissman. A review of the paleomagnetic data from Cretaceous rocks from Viet Nam, Indochina and South China, and their Cenozoic tectonic implications. AOGS-AGU Joint Assembly, 13-17 August 2012, Singapore.

10. Đào tạo (từ trước đến nay)

- Năm 1996: 02 cán bộ bảo vệ luận án tiến sĩ ở Mỹ.

- Năm 2008: 01 cán bộ bảo vệ luận án tiến sĩ ở Ba Lan

- Năm 2010: 01 cán bộ bảo vệ luận án thạc sĩ ở Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Hà Nội.

- Năm 2015: 01 cán bộ bảo vệ luận án thạc sĩ ở Đại học khoa học công nghệ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

11. Hợp tác quốc tế

- 1999 - 2009: Hợp tác với Viện Địa chất – Viện HLKH Ba Lan tiến hành nghiên cứu kiến tạo – địa động lực, địa mạo - tân kiến tạo đới đứt gãy Sông Hồng.

- 2011 - hiện tại: Hợp tác với Trường ĐHTH New Mexico và ĐHTH Texas ở Dallas – Mỹ về nghiên cứu cổ từ kiến tạo.